Axit uric được hình thành trong cơ thể từ sự phân hủy bình thường của các hóa chất gọi là purin. Mức axit uric máu cao hơn bình thường được gọi là tăng axit uric máu. Axit uric máu tăng cao là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh gút và liên quan tới nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Có rất nhiều lý do khiến axit uric máu của bạn tăng không kiểm soát. Dưới đây là 5 nguyên nhân mà bạn không ngờ tới.
“Vạch mặt” 5 nguyên nhân khiến axit uric máu tăng đột biến
1. Do khối u phát triển
Nồng độ axit uric cao thường xảy ra ở những người có khối u phát triển nhanh chóng, chẳng hạn như người liên quan đến ung thư di căn, một số bệnh bạch cầu và u lympho nhất định. Với những khối u này, số lượng lớn các tế bào khối u góp phần vào việc sản xuất quá mức axit uric. Điều trị bằng hóa trị liệu đôi khi có thể gây ra nồng độ axit uric cao do hội chứng ly giải khối u. Hội chứng này xảy ra khi ai đó có gánh nặng khối u lớn và hóa trị, gây ra số lượng tế bào ung thư cao chết cùng một lúc và giải phóng tế bào của họ, bao gồm DNA và RNA vào máu. Điều này cuối cùng làm tăng nồng độ axit uric trong máu.
2. Do di truyền
Điều kiện di truyền và các lỗi bẩm sinh của quá trình trao đổi chất cũng có thể gây ra quá nhiều axit uric trong cơ thể. Hội chứng Lesch-Nyhan là một ví dụ về một lỗi bẩm sinh của quá trình chuyển hóa purin. Nó được gây ra bởi một khiếm khuyết trong gen, tạo ra protein gọi là hypoxanthine phosphoribosyltransferase 1 hoặc HPRT1. HPRT1 là enzyme quan trọng trong cơ thể để loại bỏ axit uric; không có enzyme này, nồng độ axit uric sẽ tăng lên. Gút, thận, sỏi bàng quang và các vấn đề thần kinh là những biến chứng đặc trưng cho rối loạn này.
3. Bệnh suy thận
Giảm bài tiết axit uric là một cơ chế phổ biến tạo ra mức axit uric cao trong cơ thể. Mặc dù nguyên nhân cơ bản của sự bài tiết giảm ở hầu hết những người bị tăng axit uric máu chưa được hiểu rõ, nhưng giảm bài tiết axit uric có thể xảy ra vì một số lý do đã biết, bao gồm cả bệnh thận mạn tính. Với bệnh thận mạn tính, thận theo thời gian mất khả năng lọc và loại bỏ các chất thải ra khỏi cơ thể. Axit uric được lọc qua thận và bài tiết ra nước tiểu nên khi thận không hoạt động đúng cách, axit uric sẽ không được loại bỏ khỏi cơ thể, dẫn đến tích tụ trong máu. Các bệnh chuyển hóa hoặc nội tiết cũng có thể làm giảm bài tiết axit uric.
4. Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc dùng để điều trị huyết áp cao, cũng như aspirin và niacin… có thể tạo ra hàm lượng axit uric cao. Hóa trị để điều trị ung thư cũng là nguyên nhân khiến nồng độ axit uric trong cơ thể bạn tăng đột biến.
5. Béo phì
Theo nhiều nghiên cứu, có sự liên quan giữa trọng lượng cơ thể và nồng độ axit uric máu. Tỷ lệ bệnh gút cao rõ rệt ở những người có trọng lượng cơ thể tăng trên 10%. Béo phì làm tăng tổng hợp axit uric máu và làm giảm thải axit uric niệu, kết hợp của cả 2 nguyên nhân gây tăng axit uric máu. Giảm cân quá mức và duy trì cân nặng khỏe mạnh sẽ giúp ngăn ngừa tăng axit uric máu cũng như các biến chứng liên quan khác.
