Bệnh gút là bệnh gây ra bởi sự rối loạn chuyển hóa nhân purin có nguồn gốc từ các thực phẩm hằng ngày, do đó, chúng ta có thể dùng dinh dưỡng như là một liệu pháp chiến lược để giúp người bệnh chung sống hòa bình với nó. Điều đó có nghĩa là, khi chúng ta thiết kế được một thực đơn khoa học thì việc sử dụng thuốc sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn đối với những người bệnh gút.
Chiến lược dinh dưỡng dành cho người bệnh gút
Có thể nói, đối với những người mắc bệnh gút trong giai đoạn đầu, chưa ảnh hưởng nhiều đến thận, chưa mắc các bệnh nội tại, thì hầu hết họ là những người khỏe mạnh. Lúc này, có hai vấn đề chính cần quan tâm nhất là các cơn đau cấp và tình trạng tăng axit uric máu, vậy nên, chúng ta có thể giải quyết các vấn đề trên nhờ vào chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Và mục tiêu quan trọng vẫn là cung cấp lượng purin từ nguồn thức ăn hằng ngày thật thấp để ngăn chặn các cơn đau này tái phát.
Không phải tất cả các trường hợp tăng axit uric máu đều dẫn đến bệnh gút, nhưng những người bệnh gút thì chắc chắn trong cơ thể có nồng độ axit uric máu cao. Tình trạng này xảy ra khi “đầu vào thì tăng nhanh mà đầu ra thì chậm”, nghĩa là khi chúng ta ăn quá nhiều chất đạm chứa nhân purin sẽ thoái giáng thành axit uric, đúng lúc ấy lại gặp tình huống thận suy, làm giảm khả năng đào thải axit uric, khiến cho nồng độ này trong máu tăng lên.
Tùy theo cơ địa mỗi người mà khả năng hấp thụ cũng như đào thải axit uric là khác nhau và hơn nữa khẩu vị của mỗi người là khác nhau nên chiến lược quy chuẩn cho người bệnh gút vẫn là tự xây dựng thực đơn riêng cho mình.
Thiết kế thực đơn vàng để góp phần đẩy lùi bệnh gút
Nguyên tắc để xây dựng một thực đơn vàng cho người bệnh gút là tránh hoặc hạn chế các loại thực phẩm giàu nhân purin – tiền chất tạo ra axit uric. Và, thật là một điều sai lầm khi cho rằng purin chỉ có nhiều trong các loại thịt mà không có trong rau quả. Sau đây là nhóm các loại thực phẩm mà người bệnh gút cần phải hiểu rõ trước khi muốn xây dựng thực đơn cho mình:
Nhóm thực phẩm giàu đạm
Thực phẩm giàu đạm là nhóm có chứa hàm lượng purin cao, vì thế kế hoạch trong thực đơn là phải giảm ăn với nhóm chứa 50mg% purin (trong 100g thực phẩm có chứa 50mg purin) và tránh xa nhóm trên 150mg% (nhóm này bao gồm nội tạng động vật, một số loại thịt đỏ, các loại hải sản, các loại họ đậu và thực phẩm từ đậu, nấm, măng tây, giá đỗ, dọc mùng…)
Vậy bây giờ chúng ta ăn gì? Các bạn đừng quá lo lắng, vì chúng ta vẫn có thể lựa chọn các loại thực phẩm chứa dưới 50mg% purin, đó là thịt lợn nạc, trứng, sữa ít béo,… và nên lưu ý rằng chỉ nên cung cấp khoảng 10% protein trong tổng giá trị dinh dưỡng của bữa ăn.
Thực đơn cho người bệnh gút nên hạn chế các thực phẩm giàu đạm
Nhóm thực phẩm giàu chất chất béo
Chất béo vô cùng quan trọng vì nó cung cấp năng lượng cho cấu tạo tế bào và các hoạt động sống khác trong cơ thể, nên không thể kiêng hoàn toàn nhưng cũng không được dùng quá mức vì nó sẽ góp phần làm tăng trọng lượng cơ thể từ đó làm gia tăng các cơn đau gút. Bạn có thể dùng một lượng mỡ vừa phải và dùng dầu nhiều hơn, tuy nhiên tổng lượng chất béo chỉ nên dao động trong khoảng 15-20% tổng giá trị dinh dưỡng của bữa ăn. Loại dầu nên tránh là dầu hạt hướng dương và dầu đậu nành nên chọn: dầu oliu, dầu lạc, dầu vừng để thay thế.
Nhóm thực phẩm giàu tinh bột
Đây là nhóm chiếm tỉ trọng cao nhất trong chế độ ăn của người bệnh gút, bạn có thể chọn cơm, mì, phở, bún, khoai, sắn, vì hầu hết các thực phẩm này có hàm lượng purin dưới 20mg% nên rất an toàn. Lượng tinh bột nên nằm trong khoảng 70% tổng giá trị của bữa ăn.
Nhóm rau củ quả
Các loại rau củ chứa hàm lượng purin trong khoảng 20-25 mg%, nên bạn có thể dùng thoải mái trừ các loại như nấm, giá đỗ, măng tây…
Thức uống
Những người bệnh gút không nên uống bia rượu thay vào đó nên uống nhiều nước đặc biệt là nước khoáng bicarbonate.
Sau đây là thực đơn trong tuần bạn có thể tham khảo:
Buổi |
Thứ 2 và thứ 4 |
Thứ 3, thứ 5, thứ 7 |
Thứ 6 và chủ nhật |
Tổng 2000 kcal, gồm: 50g đạm, 44g béo, 350 bột. Dành cho người 60kg, lao động nhẹ |
|||
Sáng |
1 bánh mì + 1 trứng 200ml sữa |
Bánh cuốn thịt (150g) 200ml sữa |
Bánh mì kẹp chả 200ml sữa |
Trưa |
Cơm (2 bát) Lạc vừng rang 50g Bí xanh xào 200g Dưa hấu 200g Dầu ăn 1 thìa |
Cơm (2 bát) 2 quả trứng xào mướp đắng Rau muống xào tỏi Dầu ăn 2 thìa 2 quả chuối |
Cơm (2 bát) Nem trứng 4 cái Su hào xào Canh rau muống Dưa hấu 200g
|
Chiều |
Cơm (2 bát) Tôm chay xào Canh mồng tơi nấu thịt (200g rau) Xoài chính 200g 200ml sữa (tối) |
Cơm (2 bát) Giò chay 100g Su su xào Canh rau đay (200g) Mãng cầu chín 200g 200ml sữa (tối) |
Cơm (2 bát) 2 miếng pho mát Lạc vừng rang 20g 1 củ su hào luộc Nhãn 200g 200ml sữa (tối) |