Bệnh gút trong Đông y hay còn gọi là thống phong, là bệnh lý mạn tính, với khoảng 90% gặp ở nam giới. Là bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa protid có nhân purin, có kèm theo sự tăng cao nồng độ acid uric trong máu. Theo đông y luận trị thì căn nguyên của bệnh này là ngoại tà xâm phạm vào cơ thể làm bế tắc kinh lạc, khí huyết ứ trệ tại các khớp gây sưng, đau, co duỗi vận động khó.
Y học cổ truyền cho rằng thống phong có thể quy thuộc phạm trù chứng tý và chia làm 2 thể bệnh sau:
Bệnh gút Thể phong thấp nhiệt (đợt cấp)
Triệu chứng: đột ngột khớp bàn ngón chân cái sưng, nóng, đỏ đau, không dám sờ, đụng vào, đau đầu, sốt, khát nước, miệng khô, sợ lạnh, tiểu tiện vàng, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch phù sác.
Pháp điều trị: Khu phong, thanh nhiệt trừ thấp, hoạt huyết, chỉ thống.
Bệnh gút Thể đàm thấp ứ trệ (mạn tính)
Gút (thống phong) mạn tính có thể tiếp theo Gút cấp tính nhưng phần lớn là bắt đầu từ từ tăng dần thông qua các đợt cấp.
Triệu chứng: Nhiều khớp sưng to, đau kéo dài, co duỗi khó, tại khớp không nóng đỏ nhưng đau nhiều, biến dạng kèm theo da tím sạm đen, chườm nóng dễ chịu, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng, xuất hiện nốt u cục quanh khớp, dưới da và vành tai sờ thấy mềm, không đau, mạch trầm huyền hoặc khẩn là biểu hiện của hàn thấp ứ trệ.
Pháp điều trị: Khu hàn, thông lạc, trừ thấp, chỉ thống.
Nguyên tắc trong điều trị theo y học cổ truyền:
-Trừ thấp nhiệt nhằm tăng cường thải trừ Axit Uric và các chất gây ứ đọng trong bệnh gút: Các vị thuốc như Hoàng bá, Nhọ nồi, Tỳ giải, Tàm sa, Hoạt thạch theo Đông y đều có tính kháng sinh, kháng viêm, trừ phong thấp, giáng tâm hỏa, thanh phế nhiệt. Bên cạnh đó Trạch tả, Hạ khô thảo, Ý dĩ, Mộc thông, Mộc qua, Chuối hạt lại là những vị thuốc giúp giải độc, lợi tiểu, thúc đẩy sự đào thải Axit Uric, chữa tiểu đường, sỏi thận, giúp giảm cholesterol trong máu.
-Thông kinh hoạt lạc giảm đau nhằm tăng tác dụng chống viêmđồng thời tăng khả năng vận động xương khớp: Gồm có các vị thuốc Thổ phục linh, Thương truật, Ngưu tất, Mộc qua, Ty qua lạc, Thanh đại, Xích thước, Tỳ giải, Kê huyết đằng giúp chữa trị phong thấp lâu ngày không khỏi, chữa gân cơ co quắp không duỗi được, làm mạnh gân cốt, giúp tiêu sưng ở các khớp, lại giúp khử phong thông kinh lạc làm cho người bệnh nhanh chóng giảm bớt đau đớn.
-Bổ gan thận mạnh gân cốt: Gồm có các vị thuốc Ba kích, Nhàu, Thiên niên kiện có tác dụng tăng cường chức năng gan thận, mạnh xương cốt.
-Bổ huyết hoạt huyết: Gồm có các vị thuốc Nhàu, Đương quy, Ngưu tất, Mộc qua, Kê huyết đằng, Xích thược, Ty qua lạc: có tác dụng bổ huyết hoạt huyết nhằm tăng thêm tác dụng trừ phong giảm đau theo biện chứng của Y học cổ truyền “Trị phong tiên trị huyết, huyết vượng thì phong tự rút”, làm giảm thiểu nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm trong bệnh gút.
Bảo Lan
