Theo thống kê, gút là bệnh lý xương khớp phổ biến đứng hàng thứ 4 và mức độ cơn đau do gút gây ra cho người bệnh là khủng khiếp nhất, khiến họ có thể không đi đứng được, ăn ngủ không yên. Vậy tại sao bệnh gút lại khiến người bệnh khổ sở đến như vậy?
Bệnh gút xuất hiện với những cơn đau kinh hoàng
Gút là một dạng viêm khớp xảy ra do sự mất cân bằng nồng độ acid uric trong cơ thể. Nếu nồng độ này vượt quá mức bão hòa của máu sẽ khiến tinh thể muối urat kết tinh và lắng đọng lại. Tuy nhiên, căn nguyên của cơn đau gút chính là do các tinh thể muối urat này là hình kim rất sắc nhọn, khi chúng tích tụ lại thì sẽ tổn thương các khớp, màng hoạt dịch và các mô xung quanh khớp gây ra tình trạng sưng, nóng, đỏ, và đau nhức dữ dội.
Hầu hết người mắc gút thường là nam giới ở độ tuổi từ 30 trở lên ( tỷ lệ này chiếm đến hơn 90% bệnh nhân gút) và một số phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh. Bệnh nhân thường bị “quấy rối” vào giữa đêm hoặc gần sáng do khớp ngón chân cái đột ngột bị đau nhói và sưng đỏ. Thông thường, gút thường tập trung tại các khớp xương nhỏ là khớp ở bàn chân, bàn tay. Tuy nhiên, cũng có khi tinh thể urat lắng đọng gây bệnh lý tại các cơ quan khác như thận, mạch máu, vành tai, mô mềm dưới da…
Triệu chứng của cơn gút cấp dữ dội nhất vào khoảng từ 6 - 24 giờ đầu phát bệnh và sẽ giảm dần. Một đợt “tấn công” của gút có thể kéo dài đến tận 10 ngày hoặc còn có thể kéo dài hơn. Sau thời gian này, người bệnh sẽ giảm đau và trở lại sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân gút sẽ phải chịu đựng những cuộc “tấn công” bất ngờ khác trong tương lai nếu họ chủ quan và không điều trị bệnh kịp thời.
Những yếu tố tạo điều kiện cho bệnh gút dễ tấn công nhất
- Lối sống và chế độ ăn uống không khoa học: Từ việc ăn uống giàu đạm purin, lối sống ít vận động và thiếu sự luyện tập thể dục thể thao sẽ khiến lượng acid uric máu ngày càng tăng cao và dần phát sinh bệnh gút là điều tất yếu.
- Sau những bữa tiệc rượu càng linh đình thì càng dễ dàng khiến gút xuất hiện. Uống rượu, bia và chế độ ăn giàu purin như nội tạng, thịt đỏ, hải sản... sẽ tác động đến quá trình đào thải bị ức chế và lượng acid uric máu càng tăng lên.
- Bệnh lý béo phì: Tình trạng thừa cân và béo phì tạo điều kiện hình thành nên bệnh gút do kích thích cơ thể tạo ra acid uric và làm ngăn chặn sự bài tiết acid uric ra khỏi cơ thể. Việc giảm cân khi thừa cân béo phì sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh gút. Theo Tổ chức Y tế thế giới thì chỉ số khối cơ thể BMI ở người Nam Á chỉ nên từ 18,5 – 23. Nếu chỉ số trên 23 là thừa cân và trên 25 là béo phì. Bên cạnh đó nếu bạn cũng mắc các bệnh lý sau thì cũng cần chú ý đề phòng bệnh gút như: Tăng huyết áp, bệnh đái tháo đường, mỡ trong máu,…
- Sử dụng một số loại thuốc như: thuốc lợi tiểu thiazide, Aspirin, thuốc chống thải ghép, cũng làm tăng nguy cơ về bệnh gút. Thuốc lợi tiểu Thiazide: Loại thuốc này có tác dụng làm tăng bài tiết nước tiểu giúp kiểm soát tăng huyết áp. Do thận đào thải chất lỏng ra khỏi cơ thể nên cũng kèm tăng đào thải axit uric dẫn dến tăng nguy cơ tái tạo của axit uric trong cơ thể và gây ra bệnh gút.
Aspirin: Aspirin là một loại thuốc kháng viêm và giảm đau có thể làm thay đổi nồng độ axit uric máu và hình thành nên bệnh gút. Việc sử dụng không thường xuyên, dùng liều thấp aspirin có thể làm gia tăng nồng độ axit uric nhưng việc dùng liều cao aspirin có thể làm giảm nồng độ axit uric máu.
- Giới tính: Đàn ông có nguy cơ mắc bệnh gấp 4 lần phụ nữ.
- Tuổi tác: những người trên 45 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn….
Cần chú trọng điều trị bệnh gút nhanh nhóng và kịp thời
Những bệnh nhân bị gút kéo dài qua các năm có thể thấy xuất hiện những hạt tophi, đến giai đoạn nặng dễ gây biến dạng khớp, phá hủy xương, sụn khớp và có nguy cơ dẫn tới tháo khớp và bị tàn phế. Đó là kết quả của sự lắng đọng tinh thể acid uric dưới các mô mềm của da. Khi nồng độ acid uric trong cơ thể quá cao cũng có thể dẫn đến tổn thương khớp vĩnh viễn. Không những thế, ở người bệnh gút mạn tính còn có thể mắc các bệnh lý kèm theo như sỏi thận, viêm cầu thận, suy thận, suy tim,… Chính vì vậy, bệnh nhân gút nên chú ý điều trị, kiểm soát cân nặng và chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học để hạn chế hậu quả xấu đến mức tối thiểu.
Minh Anh
